Draaglast van veelgebruikers huisarts

Patiënten die veelvuldig bij de huisarts komen, ervaren een grote draaglast. Dit bleek uit een onderzoek dat het CvC deed voor een huisartsenpraktijk.

Samen met partner Elaa tracht deze huisartsenpraktijk in te spelen op de doelgroep van patiënten die veelvuldig bij de huisartsen komen. Hoe verminder je deze draaglast en vergroot je draagkracht? Dat stond centraal in de werksessie met het team van de huisartsenpraktijk. Hierin was ook een inspiratiesessie van een huisarts die meewerkte aan de spiegelgesprekken over de ZZ/GG methode. 

Stress en trauma’s en focus lichaam

Een hoofdbevinding uit het onderzoek is dat mensen die veelvuldig naar de huisarts gaan een grote draaglast ervaren. Deze last lijkt te worden gevoed door stress en trauma’s veelal op meerdere niveaus tegelijkertijd:

• Ervaren verscheidenheid aan lichamelijke problemen (veelal een combinatie). Deze werden en/of worden niet door alle zorgverleners erkend.
• Sommige hebben een duidelijk aanwijsbaar traumatisch verleden. Meerdere vrouwen bijvoorbeeld hebben te maken gehad met verkrachting of seksueel misbruik, of soms onduidelijke trauma’s waar iemand liever niet over praat.
• Veel hebben te maken met een relatie met hun omgeving (familie, vrienden, collega’s, buren) die de invloed heeft op de draaglast. Problemen met de familie/omgeving hebben te maken met een grote variëteit aan oorzaken; van onbegrip/erkenning voor de lichamelijke problemen tot het overlijden van een persoon waar diegene een symbiotische relatie mee had tot mantelzorg en misbruik binnen de familie.
• Ervaring van stress door instanties waar ze mee te maken hebben in hun leven. Dit kan een werkgever zijn, een instelling waar men in een klachtenprocedure zit, etc.. Verder is financiën een actueel punt van zorg, dat de veerkracht verminderd.

Een andere bevinding was dat de mensen die veelvuldig gebruik maken van de huisarts een sterke focus hebben op lichamelijke problemen. Sommigen ervaren dat stressfactoren de lichamelijke problemen verergeren. Echter voor iedereen is de lichamelijke klacht de hoofdzaak voor hun bezoek aan de huisarts. Hoewel soms uit (meerdere) onderzoeken blijkt dat er geen ‘aantoonbare’ afwijkingen zijn, blijft men de focus op lichamelijke klachten houden.

Ervaringen zorg en welzijn

De doelgroep van het onderzoek heeft veelal slechte ervaringen met zorg- en welzijnsprofessionals in het heden en verleden. In de zorg betreft dat zowel specialisten alsook eerdere huisartsen. Bij deze huisartsenpraktijk voelen ze sterke erkenning voor hun verhaal en issues. Ze zijn over het algemeen zeer tevreden over hun huidige huisarts.

Maatschappelijke activiteiten

Opvallend was dat de groep die veelvuldig de huisarts bezoekt meestal beperkt tot niet actief werkt in een baan of vrijwilligerswerk, niet sport in groepsverband, of contact heeft in de buurt.

Helpende factoren om de draaglast te verkleinen

Een greep uit de gedachten van personeel van de huisartspraktijk en onderzoekers over het vergroten van de draagkracht van deze groep mensen:

Vanuit de mens zelf, die acties onderneemt (zelfzorg):

• Bewustwording van de klachten / mogelijkheden die je hebt
• Acceptatie / erkenning voor wisselwerking psychisch/somatische problematiek
• Kennis over lichaam tot je nemen: hoe het werkt?

Vanuit een professional, vrijwilliger, ambtenaar (zorg en ondersteuning):

• De tijd nemen in het consult
• Open blik (niet alleen focus op een verwijzing of pil)
• Meer groepsgerichte bijeenkomsten om lotgenotencontact te stimuleren (bijv. thema’s mantelzorg / misbruik)
• Positieve beloning van ‘geen klachten’: ziektewinst
• Een letterlijke blik in de thuissituatie ter versteviging contact en begrip van situatie
• Doorverwijzing naar anonieme telefoondiensten/hulpdiensten: voor specifieke klachten, 113, thuisarts

Vanuit systemen om de situatie minder kwetsbaar te maken:

• Het organiseren van stevige link tussen huisartsen en overige hulpverlening:
  O.a. organisaties die ondersteunen bij werk, geld, woning en sociale steun
• Inloopspreekuren meerdere disciplines in gebouw: ‘welzijn’ of ‘ggz’
  POH van Medi-Mere meer benutten
• Meer gebruikmaken van disciplines binnen het gebouw Medi-Mere
• Aandacht ook voor mantelzorgondersteuning (bijv. door welzijn)
• Steun om ‘gedoe met familie’ op te lossen (bijv. communicatieve vaardigheden aanbieden)
• Laagdrempelige link met UWV om stress van mensen te verlagen.